Türkiye'de siyasi manzara son seçimlerde büyük değişimlere sahne oldu. İktidar partisi AKP ve ortağı MHP'nin beklenenden düşük performansıyla CHP tarihi bir başarı elde etti. CHP, Türkiye genelinde yüzde 37,68'lik oy oranıyla birinci parti oldu, 14 büyükşehir ve 21 il belediyesini kazandı.
30 büyükşehirden 14'ünü CHP'nin kazandığı seçimlerde, İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük metropoller de CHP'nin kontrolüne geçti. AK Parti ise 13 büyükşehirde iktidarını korudu. Üçüncü parti olarak çıkan Yeniden Refah Partisi, Diyarbakır, Mardin, Van gibi önemli illerde de belediye başkanlıklarını kazandı.
İl belediyelerinde de CHP'nin başarısı dikkat çekti. CHP, 51 il belediyesinden 21'ini kazanarak gücünü pekiştirdi. AK Parti ise 13 il belediyesini elinde tutarken, diğer partiler de önemli illerde belediye başkanlıkları elde etti.
Sonuç olarak, Türkiye'de siyasi dengelerin değiştiği bir seçim yaşandı. CHP'nin tarihi başarısı, AKP ve MHP'nin oylarında yaşanan düşüşle mümkün oldu. Yeni dönemde siyasi partiler arasındaki rekabetin artması ve demokratik süreçlerin güçlenmesi bekleniyor.
Türkiye'de 2004 yılında yapılan yerel seçimlerden itibaren her seçimde tercihini AKP'den yana kullanan bazı iller yerel seçimlerde fikir değiştirdi.
İşte AKP’nin kaybettiği o iller:
ADIYAMAN
Adıyaman’da yerel seçimlerin en beklenmedik sonucu geldi.
Tarihin en büyük deprem felaketini yaşayan il, hükümete tepkisini genel seçimlerde vermemiş olsa da, belediye seçimlerinde net olarak bir mesaj vermiş oldu.
BURSA
AKP’nin yıkılmaz kalesi olarak görülen şehirlerden birisi de Bursa'ydı. 2004 yerel seçimlerinden itibaren AKP dışında hiçbir partisinin merkezde kazanamadığı kent, yerel seçimlerde hükümete mesaj veren illerin başında yer alıyor.
AFYONKARAHİSAR
AKP yetkililerinin seçim değerlendirmelerinde kazanacaklarından emin olduğu illerden birisi de Afyonkarahisar'dı..
Ancak bu şehir de 31 Mart 2024 seçimlerinde 20 yıl aradan sonra farklı bir tercihte bulunarak CHP'yi seçti.
DENİZLİ
AKP'nin kurulduğundan bu yana yönettiği illerinden birisi de Denizli'ydi.
Denizli, son seçimde tercihini CHP'den yana kullandı. Böylelikle AKP kurulduğundan beri ilk defa farklı bir parti Denizli’yi yönetecek.
KIRIKKALE
CHP’nin 2004 yerel seçimlerinden itibaren kazandığı illerden birisi de, 20 yıldır sadece AKP’nin kazandığı Kırıkkale oldu.
KİLİS
CHP’nin belediyesini kazandığı sürpriz illerden birisi de Kilis oldu. Kilis’te 2004 seçimlerinden itibaren sürekli olarak AKP kazanıyordu.
SİYASETİN DENGELERİ DEĞİŞTİ İYİ PARTİ 6. YENİDEN REFAH 3. PARTİ OLDU
2024 seçimleri sona erdi ortaya çıkan sonuçlar ise Türkiye’de siyasetin dengesini değiştirecek nitelikte. İşte 2024 seçimlerinde ortaya çıkan tablo. CHP, AKP, MHP, İYİ Parti ve Yeniden Refah Partisi yüzde kaç oy aldı?
Vatandaş 2024 seçimlerinde sandığa giderek seçimini yaptı.
Türkiye genelinde ortaya çıkan sonuçlar ise beklenmedik bir tablo ortaya çıkardı.
Kesin olmayan sonuçlarla birlikte yüzde 41’den fazla oy alan CHP Türkiye’de en çok oy alan parti olarak AKP'nin uzun zamandır elinde tuttuğu birinciliği göğüsledi.
Birçok il kaybeden AKP ise yüzde 37.65 oy ile ikinci sırada yer aldı.
Seçimin sürpriz partisi yüzde 6,33 oy oranı ile üçüncü sıraya yerleşen Yeniden Refah Partisi oldu.
YRP’yi yüzde 5,71 ile DEM Parti takip etti.
MHP ise yüzde 4,88 oy oranı ile 5. parti oldu.
İYİ Parti ise geçen seçimlere göre yaklaşık 2 milyon oy kaybederek yüzde 3,88’de kaldı.
İYİ Parti’yi ise yüzde 1,25 ile Zafer Partisi takip etti.
Kesin olmayan sonuçlara göre, CHP 2024 yerel seçimlerinde;
15 Büyükşehir
21 il ve
337 ilçe belediyesi kazandı.
Kesin olmayan sonuçlara göre, AKP 2024 yerel seçimlerinde;
11 Büyükşehir
12 il ve
362 ilçede seçimi önde bitirdi
PARTİLERİN İL GENEL MECLİSİ ve BELEDİYE MECLİSİNDE ALDIĞI OYLAR;
31 Mart yerel seçimlerinden tarihi bir sonuç çıktı. CHP, 14 büyükşehir ve 35 belediyeyi kazanarak büyük bir başarı elde etti. CHP partilerin yerel seçimlerde asıl oy oranlarını gösteren, belediye ve il genel meclisi oylarında da %34,47 oy oranıyla zirveye yerleşti. Bu sonuç, AK Parti'nin 2002'de kuruluşundan bu yana ilk kez ikinci parti konumuna düşmesine neden oldu.
Türkiye'de yüzde 78 katılımla vatandaşın oy kullanma işlemiyle gerçekleşen yerel seçimlerde, CHP büyük bir başarıya imza atarak, 47 yıl sonra ilk kez yerel seçimlerde en çok oy alan parti oldu. Anadolu Ajansı'nın paylaştığı sonuçlara göre, CHP büyükşehir belediyelerinin olduğu belediye meclisinde ve büyükşehir olmayan illerde bulunan il genel meclisi oylarında yüzde 34,47 ile zirvede yer aldı. AK Parti ise 32,42 oyda kaldı. Böylece, CHP hem büyükşehir belediyelerinin olduğu illerde bulunan belediye meclisi hem de büyük şehir olmayan illerde bulunan il genel meclisi oylarında birinci oldu.
Yerel seçimlerde 14'ü büyükşehir olmak üzere toplamda 35 belediye başkanlığını kazanan CHP, bu seçimlerdeki performansıyla dikkatleri üzerine çekti. AK Parti ise bu seçimlerde hem belediye başkanlıklarında hem de oy oranında kayıp yaşayarak yüzde 32,42 ile ikinci sırada yer aldı.
AK PARTİ SEÇİMLERDE İLK DEFA İKİNCİ SIRAYA GERİLEDİ
Yerel yönetimlerde aldıkları toplam oy oranıyla partilerin yerel gücünü ortaya koyan belediye meclisi ve il genel meclisi seçim sonuçları, siyasi dengelerin değişimine işaret ediyor. CHP'nin bu başarısı, Türkiye siyasetinde yeni bir dönemin başlangıcı olarak değerlendirilirken, AK Parti'nin kurulduğu 2001 yılından bu yana ilk defa yerel seçimlerde ikinci sıraya gerilemesi, partinin önümüzdeki dönemde izleyeceği politikalara dair soru işaretleri yaratıyor.
Diğer partilerin oy oranları da seçim sonuçlarının önemli bir parçasını oluşturuyor. Yeniden Refah Partisi yüzde 6,96, MHP yüzde 6,58, DEM Partisi yüzde 5,77 ve Zafer Partisi yüzde 2,44 oy oranıyla dikkat çeken diğer partiler arasında yer alıyor.
BELEDİYE MECLİSİ VE İL GENEL MECLİSİ OYLARININ PARTİLERE GÖRE DAĞILIMI ŞU ŞEKİLDE:
1. CHP yüzde 34,47
2. AK Parti yüzde 32,42
3. Yeniden Refah Partisi yüzde 6,96
4. MHP yüzde 6,58
5. DEM Partisi yüzde 5,77
6. Zafer Partisi yüzde 2,44
7. Saadet Partisi yüzde 1,30
8. Büyük Birlik Partisi yüzde 1,28
9. HÜDAR PAR yüzde 0,69
10. TİP yüzde 0,61
11. DEVA Partisi yüzde 0,45
12. Demokrat Parti yüzde 0,34
13. Memleket Partisi yüzde 0,25
14. TKP yüzde 0,25
15. Bağımsız yüzde 0,23
16. Sol Parti yüzde 0,16
17. Gelecek Partisi yüzde 0,12
18. Demokratik Sol Parti yüzde 0,12
19. Vatan Partisi yüzde 0,11
20. EMEP yüzde 0,10
21. Millet Partisi yüzde 0,08
22. ANAP yüzde 0,05
23. TKH yüzde 0,05
24. Milli Yol Partisi yüzde 0,03
25. Yeni Türkiye Partisi yüzde 0,01
26. Halkın Kurtuluş Partisi yüzde 0,01
27. Adalet Partisi yüzde 0,01
28. Anadolu Birliği Partisi yüzde 0,01
29. Adalet Birlik Partisi yüzde 0,01
30. Ocak Partisi yüzde 0,00
31. HAK-PAR yüzde 0,00
32. Aydınlık Demokrasi Partisi yüzde 0,00
31 Mart 2024 yerel seçimlerinin ardından, CHP'nin ve diğer muhalefet partilerinin elde ettiği başarı, Türkiye'nin siyasi haritasında önemli değişikliklere yol açabilir. Bu seçim sonuçları, aynı zamanda vatandaşların yerel yönetimlere ve siyasi tercihlere bakış açısında yaşanan değişimi de gözler önüne seriyor. BASINDAN DERLEME
