· İzlediğim bir yazar değil, “Bir arkadaşım işaret etti” diyor yazar, CHP’yi düşük gösterirken: “İktidar partisi olan AK Parti, bunca belediye başkanlıklarını kaybetmesine rağmen oylarını aşağı yukarı muhafaza etti. Yüzde 35.5. Nitekim bir yıl önceki genel seçimlerde AK Parti’nin oyları yüzde 36’lar civarındaydı.” (www.hurriyet.com.tr/yazarlar/fuatbol/secim-analizi-1-42442513). Benzer hatayı muhalefette bazı yazarlar da yapmış. RTE de aynı oranı veriyor.
MHP’nin ortak aday oylarını da kendilerine saydıkları görülüyor. Her zamanki gibi, bu durumlarda mühendis dostum Serdar Karsu devreye girdi. Emeğine saygı göstermemek olmaz. Aşağıdaki hesaplamalar onun.
YÜZDE 27-28 ARALIĞINDA
2024 yerel seçim sonuçlarında, AKP’nin oyu; belediye başkanı seçimlerinde yüzde 35.5, belediye ve il genel meclisleri seçimlerinde yüzde 32.4 görünmekte. Ancak bu oylar içerisinde (kurulan ittifak gereği) MHP’nin oyları da var. Büyükşehirlerde (birkaç il hariç) MHP, AKP’yi destekledi. Büyükşehir olmayan çoğu ilde ise AKP, MHP’yi destekledi.
AKP+MHP’nin toplam oyları, belediye başkanı seçiminde yüzde 40.5 olurken yerel meclis seçiminde yüzde 39’a düştü.
Soru, AKP ve MHP’nin, bu toplamlar içerisindeki oy oranları ne kadardır?
2019 yerel ve 2023 genel seçimlerinin verilerinden yola çıkılarak 2024 yerel seçimi için yapılan hesaplamalar sonucunda:
Belediye başkanı seçimlerinde, AKP’nin (MHP’den arındırılmış oyu) yüzde 30 seviyesinde. Parti oyu olarak değerlendirebileceğimiz yerel meclis seçimlerinde ise AKP’nin oyu yüzde 27-28 aralığında, MHP’nin oyu yüzde 11-12 aralığında oluyor.
MHP DE DOĞRULUYOR
MHP’nin tekil olarak girdiği büyükşehir dışı illerdeki oy yüzdelerinin tutarlı olup olmadığını, örnekleme usulü ile kontrol ettim. 2019 seçimlerine göre çok bir oy kaybı olmamış ve tutarlı. Bunun üzerine MHP’nin 2019 oy oranlarından ve AKP ile olan paylaşımlarından yola çıkarak hesap sağlaması yaptım. Buna göre de AKP, yüzde 28 küsur çıkıyordu.
Her iki hesaplamamın sonucunda AKP oyu +/- (artı, eksi) 1 puan hata payıyla yüzde 28. MHP’nin oyu da, +/- 1 puanla yüzde 11 mertebesinde.
MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız: “Mahalli idareler seçimlerinde partilerin oy oranları il genel meclisi sonuçlarına göre hesaplanmakta. YSK verilerine göre 31 Mart 2024 Mahalli İdareler Seçimlerinde il genel meclisinde partilerin ulaştığı oy oranları, AK Parti yüzde 32.16, CHP 23.19, MHP yüzde 16.62, DEM Parti yüzde 7.89, Yeniden Refah Partisi yüzde 6.5’tir.”
MHP DE KAYBEDİYOR
Feti Yıldız, (belediye meclisi değil!) büyükşehir olmayan illerde İL GENEL MECLİSİNDE aldıkları oy oranlarını söylemekte. 16.62 oranı, 2019 seçimlerinde 18.81 idi. Bu verilere göre bir hesaplama yaparsak:
2019’da büyükşehir olmayan illerde: 18.81
2024’te büyükşehir olmayan illerde: 16.62
İki seçim arasındaki yüzdesel azalmaları: 16.62 / 18.81 = 0.8835 Bu azalmaya göre MHP’nin oy oranı (2019 baz alındığında) yüzde 15 x 0.8835 = yüzde 13.25’e düşüyor.
Diğer taraftan, 2019 seçimlerinde (belediye + il genel) yerel meclislerde AKP + MHP toplam oy oranı yüzde 51 iken, 2024 seçimlerinde yerel meclislerde AKP + MHP toplam oy oranı yüzde 39’a düştü. Dolayısıyla AKP+MHP’nin iki seçim arasındaki azalma faktörü 39 / 51= 0.7647.
Buna göre MHP’nin son seçimdeki oy yüzdesi: 13.25 x 0.7647 = 10.13; AKP’nin oy yüzdesi: 39-10.13= 28.87 AKP’nin genel oy kaybı yüzde 33 2024 yerel seçimlerinde ülke genelinde geçerli toplam oy sayısı: 46.046.499. Yukarıdaki hesaplamalara göre AKP oyu: Yüzde 28 x 46.046.499 = yaklaşık 13 milyon. AKP’nin 2023 genel seçimindeki parti oyu: 19.387.000. Buna göre 2024 seçimlerinde oy miktarı kaybı: Yüzde 33’tür. 10 ay içeresinde 6.4 milyon seçmen kaybı!
Türkiye genelinde yerel seçimlerde kayıtlı olan sandığa gidenler gitmeyen tüm 61.4 milyon seçmeni dikkate alırsak da yaklaşık 13 milyon oy almış. Toplam seçmen sayısı bakımından yüzde 21.
Yani ülkemizdeki kayıtlı 5 seçmenden biri AKP’ye oy vermiş...
Serdar, “Büyük Düşüş”ün fotoğrafını çekti.
